Marco Kroes: Van marinier naar succesvol ATP-coach.
Marco Kroes (50) is sinds 2014 trainer van Wesley Koolhof. Koolhof won afgelopen november de ATP Finals in het dubbelspel met zijn partner Nikola Mektic en staat nu nr. 5 op de wereldranglijst. Voor 2021 is hun doel om de 1e plaats op de wereldranglijst te behalen. Wie is nu die Marco Kroes die, met zijn LTS Koks- en Horecaopleiding op zak, in militaire dienst moest en bij de mariniers zes jaren over de hele wereld heeft gezworven? Wanneer begon zijn passie voor tennis, welke tegenslagen overwon hij, met welke tennisorganisaties werkte hij samen en hoe leidde dat nu tot de bekroning ‘2020 ATP Winning Coach’?
Passie voor tennis
Zijn ouders tennisten niet, maar zelf noemt Marco zich wel een sportfanaat. Hij voetbalde in een leuk vriendenteam en zette als 10-jarige zijn eerste stappen op de tennisbaan in Lobith. Hij noemt zichzelf autodidact; hij leerde tennis door te kijken naar beelden van o.a. Boris Becker en deze na te doen. Hij kreeg passie voor tennis, en ging telkens na het voetbal met vriendjes tennissen en oefende veel. Dat bracht hem via de jeugdselectie (bij trainer Ab Rutgers) tot een verdienstelijk categorie 3 speler. Hij speelde o.a. eredivisie zaterdag heren en jaren achtereen in Duitsland competitie.
Hij volgde de LTS Koks- en Horecaopleiding. Als 17-jarige werkte hij veel weekends in de horeca waarbij hij erachter kwam dat dat afbreuk deed aan zijn sociale leven. Hij koos daarom voor instellingenwerk bij het Ziekenhuis in Zevenaar, maar moest eerst in militaire dienst. Via de landmacht kwam hij bij de mariniers terecht en ruim zes jaar reisde hij als beroepsmarinier (en dan ook nog bij een elite-eenheid) over de hele wereld. “Deze jaren hebben mij vooral fysiek en mentaal gevormd en vormen een belangrijke basis voor mijn huidige mens zijn en functioneren”. In die periode kwamen de tennisrackets maar nauwelijks uit de tas.
Na de mariniers gaat Marco werken in het Tom Okker Tenniscentrum in Zevenaar, eerst alleen in de horeca en later neemt hij ook het management van de hal op zich. Hij ziet daar tennisleraren aan het werk en denkt dan voor het eerst “dat kan ik ook en op mijn eigen manier misschien wel beter”. Zijn roeping als tennisleraar is geboren.
Hij volgt pas als 28-jarige de KNLTB-A-opleiding voor tennisleraar bij docent Erik van Lith en Gerard Smit. Hij geeft wat lesuren in tennishal Zevenaar en komt in aanraking met Huib Troost en via hem één dag in de week op Amstelpark terecht en komt daardoor in aanraking met onze nationale jeugdtop (o.a. Nick van de Meer, Roy Bruggeling, Bas van de Valk, Thiemo de Bakker, Boy Westerhof). Hij gaat die jeugd begeleiden in het buitenland en komt zo voor het eerst in aanraking met internationale toernooien. Dat doet hij bijna drie jaar, maar de afstand gaat hem tegenstaan. In die periode wordt de DVD ‘Doubles Tennis Tactics’ van Louis Cayer grijsgedraaid en de daarin vertoonde gamelike drills eindeloos geanalyseerd en aangepast aan het niveau van zijn spelers. Daarmee is zijn interesse voor dubbelspeltactiek mede ontloken.
Nog steeds autodidact, kijkt hij veel naar filmpjes, heeft altijd zijn schrijfblok bij de hand, want hij wil zijn leerlingen blijven verrassen.
Zijn eerste club is Columbae in Duiven waar hij inmiddels ook woonachtig is met zijn gezin (vrouw Debbie van Veldhuizen en drie zonen). Zijn eerste herinnering aan samenwerking met andere trainers is het met Huib Troost verzorgen van selectietrainingen in tennishal Molenbeke in Arnhem. Tennishal Zevenaar blijft zijn uitvalsbasis (manager/trainer) naast tennisclub Columbae. Bij Columbae bloeit de tennissport op en met 150 jeugdleden en twee nationale titels bij de zondagjeugdcompetitie (jongens) begint Marco zijn visitekaartje af te geven. Hij let vooral op karakter en past verschillende wedstrijdvormen toe waarbij verlies gebruikt wordt als motivatie om harder te trainen. Hij toont openheid naar zijn leerlingen maar verwacht ook het omgekeerde. Hij gebruikt veel spelvormen minitennis om handigheid en het netspel te bevorderen. Binnen de club ontstaat een geweldige vrijwilligerscultuur en alle commissies en het bestuur zijn goed bezet. Als trainer kun je daarbij een belangrijke rol vervullen, weet Marco.
In 2014 volgt de B-opleiding. Opdrachten op de computer uitwerken heeft duidelijk niet zijn voorkeur. Veel liever werkt hij in de praktijk op de baan en communiceert hij met zijn leerlingen. Want vooral dat laatste gaat Marco gemakkelijk af. Maar die B-opleiding is wel een behoorlijke belasting voor iemand die al 24/7 bezig is met zijn werk. Daarvan veertig uur op de baan en dan nog de rest eromheen. “Is dat wel in balans te brengen met je privéleven ?”. “Ja”, Marco noemt het meerdere malen, “dankzij een fantastische echtgenote die mij de ruimte geeft om mijn passie in tennis te volgen. En er is een duidelijk werkschema, wanneer ik nu thuis ben heb ik meer tijd voor zijn gezin”.
Tennisscholen en tegenslagen
In 2013 krijgt Tennisschool Marco Kroes steeds meer clubs onder zijn hoede. TV Westervoort’74 is er één van. Na een korte samenwerking met Hans Jurgen Striek in 2014, gaat Marco toch weer zelfstandig verder.
Inmiddels is in 2014 ook Wesley Koolhof bij hem komen trainen, maar daarover later. En bij tennisclub Rapiditas in Nijmegen is hij sinds 2015, samen met Wouter Kropman, betrokken als eredivisie-coach en teammanager. Dankzij zijn nationale en internationale contacten kan Marco ervoor zorgen dat Rapiditas jaarlijks met een betaalbaar Eredivisie-waardig team ten tonele verschijnt.
In 2015 krijgt Marco een behoorlijke klap te verwerken wanneer zijn tennisclub Columbae besluit de samenwerking met Tennis-Solution te verbreken. Een nieuw bestuur wilde het beleid meer verleggen van prestatie/jeugdtennis naar recreatie/volwassenentennis. Niet iedereen binnen de club was het daarmee eens en 200 leerlingen/leden volgden Marco naar Zevenaar. Achteraf kijkt Marco zonder rancune daarop terug. Het nieuwe bestuur had een visie en die kwamen duidelijk niet overeen met de visie van Tennis-Solution. Dan is het een goede beslissing om een einde te maken aan die samenwerking. “Toen ze opnieuw bij mij aanklopten heb ik ze op die duidelijke visie en beslissing gewezen. Even goede vrienden.”
Wouter Kropman benadert hem om hem te helpen bij de FSG Tennis Academie in Apeldoorn, een Amerikaans concept waarbij jeugd met topsportambitie school en sport met elkaar kan combineren. Die trainingen worden, bij gebrek aan een tennishal op de campus in Apeldoorn, het eerste jaar nog gegeven in Zevenaar. Maar van de 12 sporten komen alleen voetbal en volleybal van de grond. En wanneer FSG haar zakelijke afspraken niet nakomt, trekken Wouter en Marco de stekker uit dit project.
Steeds meer leerlingen geven aan les te willen hebben van Marco zelf en niet van een invaller wanneer Marco weer met een speler aan het reizen is. Dat wordt zo langzamerhand een behoorlijk dilemma, want Marco begint toch steeds meer te merken dat zijn interesse uitgaat naar het begeleiden van zijn pupil(len) op de grote toernooien.
Daarom zoekt Marco het nu dichter bij zichzelf en richt samen met collega Wouter Kropman de tennisschool ‘TennisVision’ op met tennis voor elk niveau en gericht op de behoeften van individuele spelers en clubs. Plezier, passie, persoonlijke aandacht en progressie boeken door hard te werken, staan daarbij voorop. Deze tennisschool wordt nu bestierd door 7 tennistrainers en 2 fysieke trainers en bedient inmiddels 6 tennisclubs in de regio. Daarbij heeft Marco zich “door de juiste mensen om mij heen te verzamelen” knap vrij kunnen plannen als travelling coach. Ook zijn beide trainers sinds 2020 betrokken bij de Stichting Toptennis Regio Nijmegen, die als doelstelling heeft om in de regio Nijmegen (op Rapiditas) op het hoogste landelijke niveau (eredivisie) te (blijven)tennissen.
Marco hecht er veel waarde aan om goed te zorgen voor zijn personeel dat deels in loondienst is maar deels ook als ZZP-er werkzaam. Eerder was de loondienstadministratie nog uitbesteed aan een derde partij, maar inmiddels is dat in eigen hand genomen. Het belang van een schouderklopje brengt hij ook in praktijk door regelmatig met complimenten te zwaaien over de trainers van TennisVision. Marco ziet zich nu in een overkoepelende functie als manager die zo langzamerhand van alle markten thuis is. Hij kan daarnaast nu eindelijk zijn dromen proberen waar te maken als travelling-coach op de ATP-Tour.
ATP tenniscoach en met Wesley Koolhof naar de top
Wesley Koolhof wordt in 2008 prof en komt in het enkelspel in totaal tot achttien ATP-partijen. In 2013 trainen Marco en Wesley een keer samen. Dat is het begin van een steeds intensievere samenwerking. In 2013 nemen ze de beslissing tot specialiseren in het dubbelspel. Zijn eerste vaste dubbel partner was Stefan Fransen naar een intensieve periode te hebben samengewerkt werd er een nieuw koppel gevormd namelijk met Matwe Middelkoop samen trainen ze bij Bentsports in Zevenaar.
In 2016 wordt in het Sofia Open aan de zijde van Matwe Middelkoop in een spannende halve finale afgerekend met Haase/de Bakker (2-6, 7-6, 11-9) en vervolgens een eerste ATP-titel behaald met een 5-7, 7-6, 10-6 overwinning op Oswald/Shamasdin. Op uitnodiging van de spelers kon trainer Marco naar Sofia vliegen om bij deze finale aanwezig te zijn. Dit is een mooi voorbeeld van wederzijds respect en vertrouwen tussen spelers en coach. In die beginjaren van het klimmen op de ATP-ranglijst is het coach-zijn lang niet altijd een goed betaalde job. Mogelijk kunnen meerdere spelers de kosten van het meereizen van de coach delen, maar voor de meeste coaches en dus ook voor Marco is het vooral investeren in tijd en moeite en een rotsvast vertrouwen in je pupillen tonen.
In de finale van de Kitzbuhl Open behalen beide spelers hun 2e titel en nu op gravel tegen Novak/Thiem (2-6,6-3 11-9). “Meestal laten wij de tegenstanders eerst serveren, omdat ze dan nog niet lekker in de wedstrijd zitten en zowel Matwe als Wesley beschikken over zeer goede returns. Matwe begint met serveren, niet omdat hij beter serveert dan Wesley, maar omdat dit, samen met het sterke netspel van Wesley, de sterkste servicegame oplevert”. Na matchpoint tegen volgen op 9-9 in de supertiebreak o.a. een reflex dropvolley en een wereldreturn langs de lijn. Op dat soort momenten verwacht Marco vanaf de tribune contact met zijn pupillen, want zoiets uitzonderlijks moet niet als iets vanzelfsprekends worden afgedaan, maar verdient het om (gezamenlijk) gevierd te worden. Wesley staat inmiddels 55 op de ATP-ranglijst.
In 2017 behalen ze de finale van het ABN-AMRO-toernooi in Ahoy Rotterdam door o.a. in de halve finale landgenoot Jean-Julien Rojer te verslaan.
In 2019 speelt Koolhof met wisselende partners (o.a. Robin Haase en Tsitsipas). In de 2e ronde van de Australian Open wordt verloren. Maar daarna wordt aan de zijde van Marcus Daniel op Queens gewonnen van bijv. Djokovic/Wrawrinka. Dat laatste geeft maar weer aan dat dubbelspel een specialisme is. Mede door het hogere prijzengeld wordt het dubbelspel steeds professioneler aangepakt door de spelers en niet meer even voor de lol naast de singles ingeroosterd. Ook hier is een team met eigen fysiotherapeut en coach gemeengoed geworden.
In het topjaar 2019 wint Wesley aan de zijde van nieuwe partner Marcus Daniel één ATP-toernooi namelijk het toernooi van Brisbane. en behaald hij maar liefst zes finales dat jaar. Dit alles ondanks de zware periode aan het begin van het jaar waarin zowel Wesley als Marco één van hun ouders verloren. “Op dat soort momenten steun je elkaar en blijkt weer hoe belangrijk de vertrouwensrelatie is die je in de loop van de jaren met je leerling hebt opgebouwd. Wij weten precies wat we aan elkaar hebben”. In de finale Miami Open finale met Tsitsipas tegen de Brian brothers wordt helaas met 5-7, 6-7 verloren. Koolhof staat inmiddels 12e op de wereldranglijst. Marco reist nu fulltime (20-30 weken) met hem mee, en neemt daar waar mogelijk als coach ook twee spelers uit het Belgische Davis Cup team onder zijn hoede. Daarmee zijn de dagen aangenaam gevuld. Maar in geval van gelijktijdige wedstrijden staat pupil Koolhof wel op de eerste plaats. Daar zijn duidelijke afspraken over gemaakt.
Koolhof ontwikkelt zich verder. Hij heeft een betrouwbare service, een ijzersterke servicereturn, katachtige reflexen aan het net met een zeer effectieve laag opstuitende korte volley, en bovenal leest hij het dubbelspel als geen ander.
Marco vertelt trots over zijn inmiddels verkregen officiële ATP-Coach Membership: “Daarvoor kon ik een portfolio overleggen met 88 door mij begeleide internationale wedstrijden/toernooien”. Op zijn coaching carreer highlights staan voor het dubbelspel inmiddels zestien ATP Challenger Tour titels, 15 ATP World Tour double finales en 6 ATP World Tour titels.
“De voorbereiding op de toernooien gaat zo specifiek mogelijk dus bijv. rekening houdend met ondergrond en soort tennisballen. Maar soms moet je daar ook creatief mee omgaan, zoals bijv. servicereturn trainen op versleten kunstgras, om de lage opstuit op grasbanen te benaderen”. Met het regelen van sparringpartners heeft Marco geen probleem: “Door op ¾ veld te staan kan ikzelf ook voldoende druk meegeven om bij mijn pupillen de servicereturn te trainen. Of door zelf op een halve baan te staan (als ik maar niet hoef te lopen!) lukt dit ook wel voor wat betreft het baselinespel. Tijdens toernooien wordt er meer specifiek getraind en komen er meer trainingspotjes om veel punten te kunnen spelen. Op wedstrijddagen gaat het meer om je zelf warm spelen voor de wedstrijd. Op vrije dagen wordt getraind, maar dan gaat het meer om het bijhouden van je spel, dan het aanbrengen van veranderingen”.
Het toernooiprogramma 2020 wordt in de war gegooid door Corona, maar in die periode is er natuurlijk gewoon keihard gewerkt. Dankzij een fitness-specialist kon Wesley eindelijk zijn spiermassa met ongeveer 3kg verhogen. Dat harde werken leverde een prachtige Grand Slam finale op samen met Mektic, maar helaas werd deze US-Open finale nog verloren. Wel plaatste dit dubbel zich knap voor de ATP Finals in november. Koolhof ontvangt in principe aan de rechterkant, maar Marco is voorstander van veelzijdig opleiden en traint dus bijna net zo vaak de return vanaf links: ”In 2020 gaf dat de tactische mogelijkheid om na een verloren 1e set tegen een angstgegner (al 2x van verloren) door wisselen van ontvangstkant het momentum in de wedstrijd te draaien. Die optie is ook besproken als voorbereiding op de ATP Finals in Londen, maar daar hoefde geen gebruik van worden gemaakt”. Want Koolhof/Mektic wisten zich niet alleen te plaatsen voor de finale maar die ook te winnen tegen Meltzer/Roger-Vasselin (6-2, 3-6, 10-5). En daarmee behaalde Koolhof de ‘wereldtitel’ en eindigt dit jaar op de 5e plaats van de ATP-ranking.
Hoe kijkt Marco tegen het risico aan om één speler te begeleiden en daar vol voor te gaan? Stel je voor dat die speler geblesseerd raakt? Die laatste negatieve gedachte, daar wil Marco helemaal niet aan denken: “Dat soort gedachtes leiden tot niets. Focus op vandaag en daarna op morgen en dan zien we wel weer verder.”
Paul Haarhuis zei ooit over Koolhof: “Zijn bescheidenheid siert hem”. Marco: “Wesley hoeft inderdaad helemaal niet in de schijnwerpers te staan. Het is een echte professional die op ieder moment alles in het teken van zijn carrière zet. Zijn inkomsten worden al vanaf het begin van zijn carrière onmiddellijk weer geïnvesteerd in het verbeteren van zijn eigen niveau en de daarbij behorende randvoorwaarden”.
Marco’s vertrouwen in Koolhof is altijd groot geweest en reeds in 2017 voorspelde hij het meespelen voor de titels op Grand Slams en plaatsing voor de ATP-Finals. In 2020 werd deze droom verwezenlijkt en onmiddellijk zijn er nieuwe doelen gesteld voor 2021, nl. een nr.1 positie op de ATP-ranglijst. Helaas zal dit niet meer zijn aan de zijde van Mektic. Ondanks mondeling toezeggingen liet Mektic aan het begin van de ATP-Finals weten dat hij in het nieuwe seizoen met een andere dubbelpartner (landgenoot Mate Pavic, nr. 4 van de wereld) verder zou gaan. Marco: “Dat was niet leuk, maar we besloten om het direct uit te praten en door te schakelen. Accepteren en het beste ervan maken. Ook dan is de rol van de coach om die druk bij je speler weg te nemen. Ik herinnerde me nog dat de Pool Lukasz Kubot (huidige nr. 10 van de wereld) al eens bij ons gepolst had en ik heb diezelfde avond met hem om de tafel gezeten. Twee dagen later, nog tijdens de ATP Finals was de beslissing rond en dus speelt Wesley het aankomende jaar met Lukasz Kubot. Kroes: “Bij zo’n partnerkeuze kijk je niet alleen naar ranking, alhoewel het wel fijn is dat ze volgend jaar veelal geplaatst zullen zijn met hun gezamenlijke ranking nr.15 (Wesley 5 en Kubot 10). Veeleer is ook het karakter van belang, openheid, respect, dezelfde dagindeling, alleen voor het dubbelspel kiezen, enz.”
Na de ATP Finals krijgt Marco in de kleedkamer in het bijzijn en onder applaus van zijn spelers de onderscheiding uitgereikt van ‘2020 ATP Winning Coach’. “Dat zijn toch de dingen waar je het voor doet,” zegt Marco ontroerd aan het einde van het interview.
Ik mag nog even een kijkje nemen in Marco’s nieuwe aanbouw waarin zijn ‘tennismuseum’ is ondergebracht, met alle (ook zeer oude) Wilson-rackets, door Federer gesigneerde attributen, een vitrine met alle tennisballen van de ATP-toernooien waarop hij aanwezig was en foto’s die herinneren aan prachtige momenten on tour. De ‘passie voor tennis’ spat er nog steeds vanaf bij Marco. En het mooiste moet nog komen, weet hij. Want een top 10 positie geeft naast plaatsing op de Grand Slam toernooien ook mogelijkheden voor plaatsing Olympische spelen en natuurlijk lonkt de Davis Cup ook.
Marco tot slot: “Het Nederlandse tennis heeft helden nodig, en ik ben blij dat ik daar op deze wijze ook aan kan bijdragen”.